ابطال تقسیم نامه از دیگر دعاوی رایج در کشور ما به شمار میرود. یکی از مشکلاتی که در بسیاری از مراجع قانونی رایج است، مشکلات مختلف در مورد اموال مشاعی میباشد. قبل از اینکه بخواهیم به این موضوع بپردازیم، باید به درک صحیح و درستی از مفاهیم آن دست یابیم. درک صحیح از موضوع تقسیم نامه و نحوهی ابطال آن، میتواند متقاضیان را برای دستیابی به موفقیت در امور حقوقی، همراهی نماید. از این رو با ما همراه شوید تا به برخی از نکات مهم در این زمینه، دست یابید.
مفهوم تقسیم نامه
تقسیم نامه چیست؟
یکی از موضوعات بسیار مهم در زمینهی ابطال تقسیم نامه، دستیابی به مفهوم صحیح و دقیق تقسیم نامه است. در یک برداشت مفید از این کلمه، میتوان به یک سند قانونی اشاره کرد که با هدف تعیین تکلیف و حق و حقوق اعضای یک سازمان یا شرکت، مورد استفاده قرار میگیرد. در بسیاری از موارد مشاعی مانند: ملک مشاعی، مشارکت در سهام شرکتها و سازمانها و غیره، شاهد تنظیم یک سند با عنوان تقسیم نامه هستیم. این سند به نوعی بیان کننده سهم هر کدام از شرکا خواهد بود.
همانطور که میدانید اموال مشایی اموالی هستند که دو یا چند نفر در آن شریک بوده و مالک آن (زمین، ملک و یا سازمان و شرکت) محسوب میشوند. در این نوع از اموال تشخیص سهم هر کدام از شرکا دشوار و پیچیده خواهد بود. لذا با استفاده از تقسیم نامه میتوان مال مشاع مورد نظر را در بین شرکا تقسیم نموده و هر کدام از آنها را برای دخل و تصرف در سهم و یا مال خود، مجاز نمود. در این زمینه شاهد برخی از قوانین و مقررات مربوطه هستیم که برای کسب اطلاع در مورد آنها، میتوان از دانش وکلای کاردان و متخصص، استفاده کرد.
همچنین بخوانید: تقسیم مال مشاع به صورت های گوناگون
میزان اعتبار تقسیم نامه رسمی و عادی
در موضوع ابطال تقسیم نامه، میزان اعتبار تقسیم نامه رسمی و عادی یکی از موضوعاتی است که ذهن مخاطب را به سمت خود جلب مینماید. برخی از افراد بر این باورند که تقسیم نامههای عادی از اعتبار و ارزش بالایی برخوردار نیستند. قبل از اینکه بخواهیم به ارزش و اعتبار هر کدام از این تقسیم نامهها اشاره کنیم، به یک تعریف کوتاه از آنها میپردازیم:
- تقسیم نامه دستی یک سند عادی میباشد که برای اموال مشاع بین شرکا تنظیم میشود. در این نوع از سندها میتوان شاهد مواردی مانند: (اطلاعات شخصی تمامی شرکا، اطلاعاتی که مربوط به موضوع تقسیم است، مشخص نمودن دقیق میزان سهم هر کدام از شرکا، امضای شرکا) بود.
- تقسیم نامه رسمی از انواع اسناد قانونی میباشد که تنظیم انها در مراجع قانونی و دادگاهها انجام پذیرفته باشد.
ابطال تقسیم نامه عادی و دستی در برخی از موارد بسیار ساده و پیش پا افتاده خواهد بود. در صورتی که برای تالیف و تنظیم تقسیم نامه دستی به نکات مهم توجه نگردد، میتواند بر روی کاهش اعتبار تقسیم نامه نقش بسزایی داشته باشد. بنابراین قبل از اقدام به تنظیم این نوع از اسناد به صورت دستی و یا عادی، بهتر است از مشاورهها و راهنماییهای کارشناسان زبده و کاربلد استفاده کرد.
تقسیم نامه و ابطال آن
ابطال تقسیم نامه یعنی چه؟
منظور از ابطال تقسیم نامه در لغت، باطل کردن و یا لغو توافقی تقسیم نامه میباشد. در برخی از موارد و شرایط، طرفین که در یک مال با یکدیگر شریک بوده و بین آنها سندی با عنوان تقسیم نامه تنظیم شده است، اقدام به باطل نمودن آن مینمایند.
در برخی از مواقع، شرایط و عواملی سبب میشوند که شاهد ابطال تقسیم نامه باشیم. این ابطال از سوی یک و یا چند تن از شرکا انجام میپذیرد. اغلب افرادی که به دنبال طرح این دعوی هستند، شاهد بروز اختلاف در تنظیم تقسیم نامه بودهاند. از این رو با تکیه به مواد قانونی وابسته، میتوانند برای طرح این دعوی، اقدامات لازم را به کار ببندند. نکته مهم در این زمینه، استفاده از مشاوره های تخصصی وکلای حرفه ای میباشد.
دلایل تنفیذ و ابطال تقسیم نامه
همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، این اقدام بر اساس اصول و شرایط خاصی انجام میپذیرد. به طور کلی عوامل و دلایلی که سبب بطلان تقسیم نامه میشوند در دو دستهی:
- شرایط عمومی
- شرایط اختصاصی
دستهبندی خواهند شد. بر اساس ماده ۱۹۰ از قانون مدنی، شاهد ارائه برخی از شرایط عمومی جهت ابطال تقسیم نامه خواهیم بود. از جمله شرایطی که برای تنظیم این قرارداد ضروری بوده و عدم وجود آن میتواند بطلان قرارداد را به همراه داشته باشد، عبارتند از:
- رضایت طرفین (با تکیه به ماده ۱۹۴ از قانون مدنی)
- اهلیت طرفین (با توجه به ماده ۲۱۱ از قانون مدنی)
- مشخص و معین بودن موضوع قرارداد
همچنین بر اساس ماده ۶۰۰، ۶۰۱ و ۶۰۲ از قانون مدنی در برخی از شرایط اختصاصی، شاهد ابطال تقسیم نامه هستیم. این شرایط اختصاصی عبارتند از:
- در صورتی که در سهم هر کدام از شرکا نقص و عیبی پدیدار گردد که در زمان تقسیم مشهود نبوده است، تقسیم نامه باطل میشود.
- در صورتی که قرارداد تقسیم به صورت غلط و ناعادلانه تنظیم شده باشد، این قرارداد باطل میشود.
- زمانی که در هنگام تقسیم مال غیر نیز توام با تقسیم بوده باشد و مال غیر به صورت مساوی در تمامی سهمها وجود نداشته باشد، قرارداد باطل میگردد.
برای اینکه بتوانید به اطلاعات دقیقتر و جامعتری در این زمینه دست یابید، بهتر است از مشاوره های تخصصی و کارشناسی شده استفاده کنید. استفاده از دانش وکلای متخصص در این زمینه بسیار کاربردی و مفید خواهد بود.
همچنین بخوانید: تفاوت دادخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث
روشهای ابطال تقسیم نامه
روشهای ابطال تقسیم نامه
روشهایی که برای ابطال تقسیم نامه مورد استفاده قرار میگیرند، گسترده هستند. بنابراین افرادی که در این زمینه اقدام به طرح دعوی مینمایند، ابتدا باید اطلاعات کاملی را نسبت به این روشها کسب کنند. از جمله روشهای معمولی که در این زمینه مورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از:
- توافق نامه اصلاحی (در برخی از مواقع شرکا و طرفین در یک قرارداد برای ایجاد تغییرات در تقسیم نامه به یک توافق جمعی دست مییابند. این موضوع سبب برطرف شدن مشکلات ایجاد شده خواهد شد. بنابراین شرکا با یک تقسیم نامه جدید مواجه شده و شرایط آن را میپذیرند. بر این اساس یک توافقنامه اصلاحی بین آنها امضا میشود.)
- توافق و مذاکره در خارج از دادگاه (گاهی برخی از شرکا برای ابطال تقسیم نامه مذاکره و توافق را به جای رفتن به دادگاه انتخاب میکنند. به این ترتیب علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه، میتوانند به راحتی بر روی موضوعات پیش آمده توافق کرده و ابطال این قرارداد را به سرانجام برسانند.)
- رسیدگیهای قضایی (گاهی فرایند ابطال تقسیم نامه بدون رسیدگی قضایی امکانپذیر نمیباشد. بنابراین شرکا با ارائه مستندات و دلایل قانونی به دنبال کسب حکم ابطال از سوی مراجع ذیصلاح، خواهند بود.)
نمونه دادخواست ابطال تقسیم نامه
یکی از مهمترین مراحل برای طرح دعوای ابطال این نوع از قراردادها، توجه به تنظیم دادخواست صحیح است. دادخواستی که برای این دعوا تنظیم میشود، از ویژگیهای خاصی برخوردار است که اجحاف کامل به آن برای موفقیت در این دعوا، بسیار مهم و ضروری میباشد. به همین دلیل مشاهدهی نمونه دادخواست، بسی کاربردی خواهد بود. در نمونهی این دادخواستها، میتوان شاهد موارد زیر بود:
- ذکر مشخصات دقیق خواهان
- ذکر خواسته در دادخواست
- شرح دادخواست
توجه داشته باشید که برای تنظیم این دادخواست باید ادلهها و مدارک محکمه پسندی را در دست داشته باشید. ارائهی مدارک و همچنین تنظیم اصولی و قانونی دادخواست نقش بسیار مهمی در نظر کارشناسان ذیصلاح در مراجع صالح، خواهند داشت. بنابراین بهتر است در این زمینه از مشاورهها و راهنماییهای کارشناسان زبده و وکلای کاربلد استفاده شود.
دادخواست ابطال برای تقسیم نامه
شرایط ابطال تقسیم نامه ارث
شرایطی که برای ابطال تقسیم نامه ارث در نظر گرفته شده است، بسیار حرفهای و تخصصی میباشد. از این رو افرادی که در این زمینه از دانش تخصصی برخوردار نیستند، مشاوره با کارشناسان را مهمترین گام در نظر میگیرند. به طور کلی تقسیم نامهای که مربوط به ارث میباشد، بر اساس سه حالت قابل ابطال میباشد. این سه حالت عبارتند از:
- قراردادن اموال غیر در جریان مربوط به انحصار وراثت و تقسیم آن بین وراث
- معیوب بودن مالی که به یکی از ورثه تعلق گرفته است.
- عدم تعادل و عدالت در تقسیم ارث و مال مشاع بین وراث (با توجه به میزان سهم الارث آنها)
شرایط ابطال تقسیم نامه عادی
یکی از مواردی که در قانون کشور ما به آن توجه شده است، تقسیم نامه عادی میباشد. قبل از هر چیز بهتر است بدانید که باطل کردن تقسیم نامههایی که به صورت عادی تنظیم شدهاند، بسیار سادهتر از تقسیم نامههایی است که به صورت رسمی تنظیم شدهاند. شرکا در این نوع از تقسیم نامهها میتوانند به راحتی رد تقسیم نامه را قبول کرده و اقدام به ابطال آن نمایند. از روشهای این ابطال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابطال با تکیه به حکم دادگاه
- ابطال با تکیه به تراضی شرکا
ابطال تقسیم نامه دستی
ابطال تقسیم نامه دستی نیز به راحتی امکان پذیر خواهد بود. این نوع از تقسیم نامهها نسبت به انواع قراردادهای دیگر، از اعتبار قانونی پایینی برخوردار هستند. (مگر در برخی از موارد خاص) بنابراین ابطال آنها با سهولت و راحتی بیشتری امکان پذیر خواهد بود. یکی از کاربردیترین و سادهترین روشها برای ابطال این نوع از قراردادها، توافق شرکا در زمینهی تنظیم تقسیم نامهی جدید و باطل کردن تقسیم نامهی قدیمی میباشد. بنابراین افرادی که در این زمینه از تخصص و اطلاعات کافی برخوردار نیستند، میتوانند از راهنماییهای مشاوران متخصص و کاربلد استفاده کنند.
همچنین بخوانید: مراحل افراز ملک مشاع
نحوه ابطال انواع تقسیم نامه
رای وحدت رویه ابطال تقسیم نامه
یکی از مواردی که بر روی ابطال تقسیم نامه موثر است، رای وحدت رویه میباشد. اگر یک دعوی مشترک در دو دادگاه مورد بررسی قرار گرفته و رایهای مخالفی را به همراه داشته باشد، به دیوان عدالت ارجاع داده میشود. در دیوان عدالت، جمعی از افراد صالح که با اخذ شرایط لازم در این مرکز صاحب سمت شدهاند، موضوع را به طور کلی (عدم بررسی ماهوی) بررسی مینمایند. سپس اقدام به ارائهی نظر خود در رابطه با ابطال این نوع از قراردادها مینمایند.
زمانی که موضوع ابطال تقسیم نامه به دیوان عدالت اداری کشیده میشود، پروسهی دستیابی به پاسخ بسیار طولانیتر خواهد شد. لازم به ذکر است که قبل از اخذ رای وحدت رویه از طریق این مجمع، حکمهای دیگر به قوت خود باقی خواهند ماند. برای اینکه بتوانید اطلاعات کاملتری را در این زمینه کسب نمایید، بهتر است از مشاورههای تخصصی استفاده کنید.
ابطال تقسیم نامه زمین کشاورزی
در برخی از موارد خاص و با تکیه به برخی از شرایط و عوامل، میتوان شاهد ابطال تقسیم نامه زمین کشاورزی نیز بود. ابطال این نوع از تقسیمنامهها در شرایطی که صاحب زمین فوت شده باشد و اشتباهاتی در تقسیم زمین رخ داده باشد، محقق میشود.
در برخی از مواقع نیز زمینهایی که متعلق به اشخاص دیگر میباشند، موضوع تقسیم نامه قرار گرفتهاند. این امر نیز میتواند صاحبان را برای ابطال تقسیم نامه موجه تلقی نماید. بنابراین در صورتی که وراث از اطلاع دقیق نسبت به سهم قانونی خود برخوردار نبوده و با سایر وراث نسبت به تعیین یک میزان خاص از زمین به توافق برسند، میتوانند اقدامات لازم را برای ابطال این نوع از قراردادها انجام دهند. برای ابطال این نوع از تقسیم نامهها بهتر است از خدمات وکلایی که از تخصص حرفهای برخوردار هستند، استفاده شود. این موضوع میتواند بر روی کاهش زمان، هزینه و دستیابی به حق و حقوق، نقش بسزایی داشته باشد.
شرایط ابطال انواع تقسیم نامه
ابطال تقسیم نامه شفاهی
قبل از اینکه بخواهیم به موضوع ابطال تقسیم نامه شفاهی بپردازیم، باید بدانید که نحوهی تنظیم این نوع از تقسیم نامهها چگونه است و آیا از اعتبار برخوردار میباشند یا خیر؟ همانطور که از نام تقسیم نامههای شفاهی برمیآید، این نوع از تقسیم نامهها قراردادهایی هستند که به صورت لفظی و شفاهی بین طرفین انجام پذیرفته است. (اغلب این قراردادها از جمله قراردادهای رایج بین وراث به شمار میرود.) این نوع از تقسیم نامهها زمانی از اعتبار برخوردار هستند که با رضایت تمامی شرکا تنظیم شده باشند. لذا اگر حتی یکی از شرکا از تنظیم آن ناراضی بوده و آن را امضا نکند، تقسیم نامه از اعتبار ساقط خواهد بود.
امکان اثبات تقسیم نامههایی که به صورت شفاهی تنظیم شدهاند، بسیار دشوار و در برخی از موارد ناممکن است. از این رو ارزش بالایی را در بر ندارد. (مگر در صورتی که از دو شاهد معتبر برخوردار باشید.) بنابراین در صورت احقاق حق در شرایط ابطال تقسیم نامه شفاهی، بهتر است از مشاورههای کارشناسان و وکلای متخصص کمکهای لازم را دریافت نمایید.
همچنین بخوانید: هزینه وکیل ملکی چقدر است
مدارک لازم برای ابطال تقسیم نامه
برای اینکه بتوانید فرایند ابطال تقسیم نامه را به صورت قانونی سپری کنید، بهتر است مدارک معتبر را به مراجع ذی صلاح ارائه نمایید. آماده سازی این مدارک بر اساس شرایط خاصی امکانپذیر است که با تکیه به دانش وکلای حرفهای امکانپذیر خواهد بود. از جمله این مدارک عبارتند از:
- تصویر دقیق از تقسیم نامه
- ارائه مدارک شناسایی معتبر
- استفاده از شهادت شاهدین و مطلعین
- ارائه تمامی دلایل و مستنداتی که حاکی از ابطال تقسیم نامه هستند.
- ارائهی گواهی انحصار وراثت (در شرایطی که تقسیم نامه مربوط به وراث باشد.)
و بسیاری از موارد دیگر. لازم به ذکر است که اتیان سوگند نیز در این زمینه میتواند به عنوان مدرک برای ابطال تقسیم نامه تلقی گردد.
قانون برای ابطال تقسیم نامه
قانون ابطال تقسیم نامه
با توجه به بروز بسیاری از مشکلات مختلف در زمینهی انواع تقسیم نامهها، قانون مدنی قوانینی را مبنی بر ابطال تقسیم نامه به تصویب رسانده است. در این قانون میتوان شاهد بسیاری از مواد قانونی مختلف بود که هر کدام به نوعی بر روی صدور حکم ابطال این نوع از قراردادها موثر هستند. از جمله قوانینی که در این زمینه به تصویب رسیدهاند، عبارتند از:
- ماده ۱۹۰ از قانون مدنی (بر طبق این قانون اگر طرفین در یک قرارداد از اهلیت، قصد و رضایت برخوردار نبوده و موضوع مورد معامله نیز مشخص نباشد، قرارداد باطل میباشد.)
- مادهی ۶۰۰ از قانون مدنی (بر اساس این مادهی قانونی اگر در مال تقسیم شده عیب و یا نقصی پدیدار گردد که شریک و یا شرکا نسبت به آن عالم نباشند، ابطال تقسیم نامه انجام میپذیرد.)
- ماده ۶۰۱ از قانون مدنی ( اگر در تنظیم تقسیم نامه غلط و یا مشکلی پدیدار گردد، تقسیم نامه باطل خواهد شد.)
- ماده ۶۰۲ از قانون مدنی (اگر در تقسیم نامه، مال غیر لحاظ شده و تساوی در تقسیم آن وجود نداشته باشد، تقسیم نامه باطل تلقی میگردد.)
فرق ابطال و بطلان تقسیم نامه
برای ذکر فرق بین بطلان و ابطال تقسیم نامه میتوان گفت که:
بطلان با تکیه به حکم دادگاه امکان پذیر خواهد بود. در صورتی که این حکم از سوی دادگاه اعلام گردد، لازم الاجرا تلقی میگردد و آثار قطعی را در پس دارد. این در حالی است که در ابطال، فرایند باطل کردن توسط یک و یا دو طرف از طرفین معامله قابل اجرا خواهد بود. این موضوع حتی با صدور حکم دادگاه نیز به همین منوال قابل اجرا میباشد.
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوی
یکی از موضوعات بسیار مهم برای ابطال تقسیم نامه، شناخت مرجع و دادگاه صالح برای رسیدگی به موضوع دعوا است. دادگاههایی که برای طرح این دعوا در نظر گرفته میشوند، با توجه به موضوع تقسیم نامه متفاوت خواهند بود. به طوری که:
- اگر موضوع طرح دعوا مربوط به تقسیم نامههای اموال غیر منقول باشد، بهترین و صالحترین دادگاه، دادگاهی است که در محل وقوع اموال غیر منقول واقع میباشد.
- حال اگر موضوع تقسیم نامه در رابطه با اموال منقول باشد، دادگاه صالح برای رسیدگی به این امور (با توجه به این امر که تقسیم نامه باطل میباشد) دادگاهی است که در محل اقامت خوانده قرار گرفته است.
وکیل ابطال تقسیم نامه
وکیل ابطال تقسیم نامه چه کاری انجام می دهد و چه وظیفه ای دارد؟
وکیل ابطال تقسیم نامه از جمله وکلایی است که در زمینهی تقسیم نامه و موارد مربوط به ابطال آن، از دانش حرفهای و تخصصی برخوردار است. این نوع از وکلا با اشراف کامل به موضوعات حقوقی وابسته به امور تقسیم نامه، میتوانند تسهیل بسیاری از اقدامات حقوقی را برای متقاضیان به ارمغان بیاورند. همچنین میتوانند از تضییع حقوق موکلان خود جلوگیری کنند. از عملکرد و وظایف این نوع از وکلای کاردان و حرفهای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در برخی از موارد شاهد هستیم که امور مربوط به این موضوع با صرف زمان بسیار طولانی همراه است. وکلایی که در این زمینه از دانش حرفهای برخوردار هستند، میتوانند در کوتاهترین زمان ممکن مسیر حقوقی مربوطه را سپری نموده و فرآیند رسیدگی به ابطال این نوع از قراردادها را کاهش دهند.
- یکی از موارد بسیار مهم در فرآیند ابطال تقسیم نامه، ارائهی مدارک و ادلههای محکمه پسند به مراجع ذیصلاح است. آماده سازی و ارائهی این مدارک عملی بسیار تخصصی میباشد که وکلای کاردان بر اساس دانش و تجربهی خود، از مهارت خاصی نسبت به آن برخوردار هستند.
- در بسیاری از فرآیندهای تنظیم تقسیم نامه و ابطال آن، شاهد بروز درگیریها و نزاعهای شدید خواهیم بود. استفاده از خدمات وکلای کاردان میتواند از بروز این مشکلات و بسیاری از مشکلات دیگر، جلوگیری نماید. وکیل میتواند تمای مراحل ابطال را پیگیری نموده و بدون دخالت دیگران، این پروسه را به طور قانونی سپری کند.
- وکلایی که در این زمینه از دانش حرفهای برخوردار هستند، میتوانند از هزینه تراشیهای مختلف جلوگیری نموده و با کمترین هزینه اقدام به ابطال این قرارداد نمایند. همچنین میتوانند متقاضی را در کمترین زمان ممکن به سر منزل مقصود برسانند.
همچنین بخوانید: ابطال وصیت نامه