اعاده دادرسی چیست؟

آنچه در این مقاله می خوانید

اعاده دادرسی یعنی چه؟

آیا می دانید اعاده دادرسی چیست و در چه زمان می‌ توان از آن استفاده کرد؟ در قوانین مختلف کشور ما (اعم از قانون آیین دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی مدنی) شاهد برخی از شرایط خاص جهت اعتراض محکوم علیه نسبت به رای دادگاه خواهیم بود. در مواقعی که محکوم علیه توسط قاضی دادگاه متهم شناخته شود و رای به ضرر محکوم علیه باشد، وی می تواند تحت برخی از شرایط خاص نسبت به رای دادگاه اعلام شده، اعتراض کند. از روش هایی که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از:

  • واخواهی
  • فرجام خواهی
  • تجدید نظر خواهی
  • اعاده دادرسی

و غیره. همانطور که می دانید زمانی که حکم دادگاه از قطعیت برخوردار گردد و همچنین مواعد قانونی در نظر گرفته شده برای آن سپری شود، طرح  اعتراض قابلیت رسیدگی را در بر نخواهد داشت. این در حالی است که در برخی از مواد قانونی حتی پس از صدور حکم نیز می توان با استفاده از درخواست اعاده دادرسی، اقدام به اعتراض نسبت به حکم صادر شده نمود.

گروه وکلای نیک داد آماده پذیرش انواع پرونده های قضایی در شهریار و اندیشه می باشد.

علت اعاده دادرسی چیست؟

قبل از هر چیز بهتر است بدانید که این روش یکی از آخرین روش ها برای اعتراض به حکم صادر شده از سوی دادگاه است. همانطور که می دانید پس از صادر شدن حکم قطعی (اعتبار امر مختومه) اعتراض های وارد شده به آن قابل قبول نیست اما در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی مدنی از اعاده دادرسی یاد شده است، بر اساس ماده‌ی ۴۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی، استفاده از این فرآیند دادرسی فقط در برخی از موارد خاص امکان پذیر خواهد بود. از جمله علت های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • در صورتی که با اثبات جعلی بودن اسنادی که حکم صادر شده بر اساس آنها انجام شده باشد.
  • تقلب در مواردی که تاثیر مستقیمی بر روی صادر شدن حکم داشته باشند (مانند شهادت دروغ).
  • در صورتی که حکم صادر شده از سوی دادگاه، از خواسته خواهان بیشتر باشد.
  • موضوع حکم صادر شده از سوی دادگاه با ادعای خواهان مطابقت نداشته باشد.
  • بر اساس تشخیص قوه قضائیه، رای صادر شده با قوانین واضح شرعی مغایرت داشته باشد.
  • مواد حکم صادره از عدم تطابق با مواد قانونی برخوردار بوده و از استناد کافی برخوردار باشد.
  • در مواردی که شاهد وجود تفاوت در حکم صادر شده نسبت به پرونده ای که قبلا در همان دادگاه حکم برای آن صادر شده است، باشند.
  • مدارکی به دادگاه ارائه شود که بر اساس آن اعاده ی فرد درخواست کننده بر حق باشد.

برای کسب اطلاعات دقیق در این زمینه می توانید به ماده ی ۴۲۶ از قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کنید.

انواع اعاده دادرسی چیست؟

انواع اعاده دادرسی چیست؟

از این فرآیند می توان هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری استفاده کرد. اغلب دسته بندی این دادخواست بر اساس نحوه ی اقامه آن انجام می پذیرد. این دسته بندی بر اساس ماده ۴۳۲ قانون آیین دادرسی انجام شده و قابل اجرا خواهد بود.

  1. اعاده دادرسی اصلی: در این فرآیند درخواست اعاده به طور مستقل توسط متقاضی انجام می پذیرد.
  2. اعاده دادرسی طاری: در مواردی که در هنگام دادرسی، حکمی (به عنوان دلیل) به مراجع ارائه شده و شخصی که رای استناد بر علیه او است، می تواند درخواست خود را به ثبت برساند. این فرآیند اغلب در حین دادرسی صورت می پذیرد.

در صورت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به مواد قانونی ۴۲۶ و ۴۴۱ از قانون آیین دادرسی مدنی اشاره کرد. همچنین مواد قانونی ۴۷۴ و ۴۸۳ از قانون آیین دادرسی کیفری نیز در این زمینه اطلاعات کافی را به متقاضیان ارائه خواهند کرد.

مهلت درخواست اعاده دادرسی چقدر است؟

پس از ارائه‌ی حکم قطعی از سوی مراجع ذیصلاح شاهد تعیین زمان مشخصی برای فرآیند واخواهی خواهیم بود. در صورتی که حکم صادر شده به صورت حضوری صادر شود، از تاریخ ابلاغ حکم می توان شاهد شروع زمان درخواست اعاده دادرسی بود و در صورتی که حکم صادر شده به صورت غیابی باشد، پس از انقضای مهلت درخواست تجدید نظر، می توان شاهد آغاز دوره واخواهی بود.

در برخی از مواقع نیز پس از اتمام دوره ی واخواهی، بنا به دلایل خاص و موجه می توان شاهد امکان قبول درخواست واخواهی بود. از دلایل موجه در این زمینه، می توان به بیماری، بازداشت، فوت اعضای خانواده و بروز برخی از عوامل غیر مترقبه برای متقاضی اشاره کرد. توجه داشته باشید که این مدت برای افراد مقیم ایران ۲۰ روز و برای افرادی که مقیم خارج از کشور هستند، ۲ ماه است.

بیشتر بخوانید: چگونه می توان بی گناهی خود را ثابت کرد؟

مراحل درخواست اعاده دادرسی کدام اند؟

  • مراجعه محکوم علیه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و تقدیم درخواست اعاده دادرسی
  • پرداخت هزینه های مربوط به ثبت و ارائه ی دادخواست
  • ارائه ی دادخواست تکمیل شده توسط دفتر خدمات قضایی به دادگاه صادر کننده ی حکم قطعی
  • بررسی تمامی مدارک و اسناد توسط دادگاه و کارشناسان مربوطه
  • ارائه ی اظهار نظر دادگاه و کارشناسان مربوطه نسبت به اساس دادخواست ارائه شده
  • تایید و یا رد دادخواست با تکیه به شرایط (مانند: انقضای مهلت مقرر و …)

موارد پذیرش درخواست اعاده دادرسی در پرونده های کیفری کدام اند؟

پذیرش درخواست اعاده دادرسی به جهت لطمه زدن به استحکام احکام و سست کردن اعتبار آنها، به صورت بسیار محدودی انجام می پذیرد. بنابراین استفاده از این واخواهی فقط در برخی از موارد خاص که در قانون مقرر شده است، امکان پذیر خواهد بود. از موارد پذیرش آن در پرونده های کیفری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • زنده بودن مقتول با احراز آن پس از صدور حکم قصاص برای قاتل
  • اثبات شهادت دروغ و اسناد جعلی که بر اساس آنها حکم قطعی صادر شده است.
  • صدور حکم مجازات بیش از حد نصاب
  • اثبات بی گناهی یکی از دو شخص محکوم شده در ارتباط با یک جرم مشخص
  • احراز عدم جرم بودن عمل ارتکابی
  • و غیره

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید از مشاوره ها و راهنمایی های تخصصی استفاده کنید.

نمونه حکم دادگاه در رابطه با اعاده دادرسی

نمونه حکم اعاده دادرسی

نحوه اجرای حکم بعد از قبول دادخواست چگونه است؟

در زمان تایید و یا رد درخواست اعاده دادرسی با مراحل مختلفی مواجه خواهید بود. در صورت رد دادخواست، قرار رد صادر شده و پرونده مختومه می شود و در صورت تایید و قبول دادخواست، پرونده از وضعیت مختومه خارج شده و برای رسیدگی به آن، طرفین در زمان مشخصی احضار می شوند. جلسه رسیدگی با ماهیت دعوی و همچنین دلایل بیان شده تشکیل شده و حکم قبلی بر اساس ادله، منقضی می شود.

مقالات مرتبط

قبلی
بعدی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

5 × 4 =