آشنایی با انواع دیه

آنچه در این مقاله می خوانید

جان انسان ها همواره مورد حمایت قانون بوده و کسی نمی تواند به جان افراد آسیب وارد کرده و آن را مورد سوء قصد قرار دهد. بنابراین، در شرایطی که جان افراد مورد تعرض قرار می گیرد و به بدن آنها آسیب وارد می شود، قانون پرداخت دیه را به عنوان مجازات برای فرد خاطی در نظر می گیرد. در قانون جمهوری اسلامی، اگر شخصی به صورت عمدی یا غیرعمد و از روی بی احتیاطی، به جان افراد آسیب وارد کند، باید مطابق با میزان آسیب وارده، دیه پرداخت نماید. مقدار دیه با توجه به آسیب وارده به شخص متفاوت خواهد بود و زمانی که امکان قصاص فرد خاطی وجود ندارد، دیه بهترین راه برای جبران خسارت وارده است. ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی، به تفصیل در مورد پرداخت انواع دیه به توضیح پرداخته است.

انواع دیه چگونه محاسبه می شود؟

تعیین مقدار انواع دیه بر عهده قاضی پرونده می باشد. پیش از تعیین مقدار دیه، شخصی که مورد آسیب واقع شده به پزشکی قانونی مراجعه نموده و توسط پزشک معتمد قانون معاینه می شود. میزان آسیب طی این معاینه مشخص شده و قاضی پرونده با توجه به گزارش پزشکی قانونی، مقدار دیه را مشخص می کند. لازم به ذکر است که دیه برای قسمت های مختلف صورت و سایر اعضای بدن متفاوت خواهد بود. بطور مثال، مقدار دیه برای شکستگی با مقدار دیه برای کبودی تفاوت خواهد داشت.

در هنگام محاسبه دیه نقص عضو، دو قانون در نظر گرفته می شود. اولین قانون این است که اگر یکی از اعضایی که در بدن زوج هستند، قطع شود (مانند دست، گوش و غیره)، دیه را نصف دیه کامل در نظر می گیرند. دومین قانون بیان می کند که اگر آسیب به گونه ای باشد که عضوی که تنها یکی از آن در بدن وجود دارد، قطع شود، شخص باید دیه کامل را پرداخت نماید. البته آسیب به یکی از حواس پنجگانه و از بین بردن حتی یکی از آنها نیز، شامل دیه کامل می شود.

انواع دیه

انواع دیه و نحوه محاسبه دیه بر اساس قانون

دیه را می توان با توجه به اینکه خسارت و آسیب به اعضای بدن انسان وارد شده یا به منافع وی، دسته بندی نمود. بر این اساس، دیه قتل، دیه اعضای بدن، دیه منافع اعضا و دیه جراحت در این دسته بندی قرار می گیرند.

  1. دیه قتل برای قتل فرد به صورت عمد یا غیرعمد در نظر گرفته شده که مقدار آن برابر دیه کامل می باشد. البته این دیه در ماه های حرام بیشتر از ماه های عادی خواهد بود. همچنین، زمانی که قتل عمد رخ داده و اولیای دم مقتول از قصاص (قصاص چیست و چه حکمی دارد)صرف‌نظر می کنند، می توانند نسبت به دریافت دیه اقدام نمایند.
  2. دیه اعضای بدن نیز با توجه به نقص عضو تعیین می شود.
  3. دیه منافع اعضا یکی دیگر از انواع دیه بوده که زمانی که عملکرد یکی از اعضا مختل می شود، به فرد تعلق می گیرد.
  4. دیه جراحت نیز با توجه به میزان آسیب وارد شده به شخص (بطور مثال خراش در سطح پوست یا خراش تا استخوان) تعیین می گردد.

بیشتر بخوانید: وکیل جرائم پزشکی در شهریار و اندیشه

دسته بندی دیگری که برای انواع دیه در قانون در نظر گرفته شده، با توجه به مشخص شدن یا نشدن آن است. دیه مقدر و دیه غیر‌مقدر در این دسته بندی قرار می گیرند. دیه مقدر زمانی پرداخت می شود که مقدار آن در قانون مشخص شده باشد. در مقابل، تعیین دیه غیر‌مقدر با توجه به جراحت بوده و توسط پزشک قانونی انجام می شود. به دیه غیر‌مقدر، ارش نیز می گویند.

در چه مواردی باید دیه پرداخت شود؟

قانون در مواردی که شخص مرتکب قتل غیرعمد می شود، برای مقتول دیه تعیین می کند. همچنین، در قتل عمد نیز با رضایت اولیای دم مقتول و صرف‌نظر از قصاص، دیه در نظر گرفته می شود. بعلاوه، برای هر گونه آسیب و جراحتی که در نزاع به افراد وارد می شود، دیه در نظر گرفته می شود. همچنین، آسیب ناشی از تصادفات، نقص عضو و از بین بردن حواس پنجگانه نیز شامل دیه می شود.

میزان دیه کامل و دیه اعضای بدن چه قدر است؟

میزان انواع دیه در هر سال، تغییر کرده و نرخ مشخصی ندارد. در سال ۱۴۰۱، میزان دیه کامل ۶۰۰ میلیون تومان بوده که برابر قانون تغلیظ دیه، این مقدار در ماه های حرام تا ۸۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا می کند. دیه اعضای بدن نیز با توجه به مقدار آسیبی که وارد می شود، تعیین می گردد. بطور مثال، دیه چشم در صورت نابینا شدن، ۳۰۰ میلیون تومان خواهد بود. اگر چشم دیگر شخص به صورت مادرزادی نابینا بوده باشد، دیه چشم دیگر برابر با دیه کامل خواهد بود. میزان دیه سایر اعضای بدن نیز به صورت درصدی از دیه کامل محاسبه می شود که مقدار آن با توجه به میزان آسیب متفاوت خواهد بود.

ماه های حرام شامل محرم، ذی القعده، رجب و ذی الحجه می باشند.

ارش چیست و چگونه محاسبه می شود؟

زمانی که میزان دیه در شرع مشخص نشده باشد، قاضی مسئول تعیین مقدار آن بوده که به آن ارش می گویند. بنابراین، تفاوت انواع دیه و ارش در مشخص شدن آن است؛ به این ترتیب که ارش را قاضی مشخص می کند. بعلاوه، مقدار ارش، برخلاف دیه، برای زن و مرد یکسان می باشد. نحوه محاسبه ارش به این صورت است که قاضی با توجه به نظر کارشناسان معتمد قانون در پزشکی قانونی و میزان خسارتِ وارده، ارش را تعیین می کند.

چه تفاوتی میان دیه مرد و زن وجود دارد؟

قانون برای زن و مرد دیه متفاوتی در نظر گرفته است. بر اساس قانون، دیه زن و مرد تا مقدار یک سوم دیه کامل با یکدیگر برابر است. در شرایطی که دیه از یک سوم دیه کامل فراتر رود، دیه زن نصف دیه مرد خواهد بود. بنابراین، دیه کامل زن در ماه های عادی ۳۰۰ میلیون و در ماه های حرام ۴۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

انواع دیه در ماه های حرام چگونه محاسبه می شود؟

همانطور که گفته شد، انواع دیه در ماه های حرام نسبت به ماه های عادی بیشتر خواهد بود. برای ماه های حرام نمی توان مبلغ مشخصی را برای انواع دیه در نظر گرفت، زیرا مبلغ دیه دائم در حال تغییر است. با این وجود، دیه در ماه های حرام حدود یک سوم بیشتر از دیه‌ی در نظر گرفته شده در هر سال می باشد. بطور مثال، در سال ۱۴۰۱ دیه کامل ۶۰۰ میلیون تومان بوده که یک سوم آن ۲۰۰ میلیون تومان می باشد. بنابراین در ماه های حرام سال ۱۴۰۱، مقدار دیه، ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

انواع دیه و ارش جراحت های وارد شده به سر و صورت چیست؟

انواع دیه و ارش جراحت های وارد شده به سر و صورت

جراحت های وارد شده به قسمت های سر و صورت، دارای انواع دیه می باشد که مقدار آن را قاضی پرونده با توجه به گزارشات پزشکی قانونی مشخص می کند.

  • یکی از انواع جراحت های سر و صورت، حارصه بوده که شامل خراش پوست بدون جاری شدن خون است. دیه حارصه، یک درصد دیه کامل است.
  • دامیه، جراحتی است که در آن خراش از پوست گذشته و همراه با جاری شدن خون می باشد. مقدار دیه این نوع جراحت ۲ درصد دیه کامل است.
  • متلاحمه، نوع دیگری از جراحت بوده که با بریدگی عمیق گوشت همراه بوده و دیه آن ۳ درصد است.
  • سمحاق جراحتی بوده که از گوشت گذشته و به پوست نازک استخوان می رسد. دیه سمحاق ۴ درصد دیه کامل است.
  • موضحه نیز، جراحتی بوده که باعث آسیب به پوست نازک استخوان می شود؛ بطوریکه استخوان قابل مشاهده باشد. در این صورت، دیه ۵ درصد می باشد.
  • هاشمه، نوع دیگری از جراحت است که شکستگی استخوان در آن مشهود بوده و دیه آن ۱۰ درصد در نظر گرفته می شود.
  • منقله، جراحتی است که برای درمان آن، حتما باید استخوان را جابجا نمود. دیه منقله ۱۵ درصد دیه کامل است.
  • مامومه جراحتی است که موجب آسیب به کیسه مغز می شود. این نوع جراحت دارای دیه ۳۳/۳۳ درصد می باشد.
  • در نهایت، دامغه جراحتی بوده که کیسه مغز را به طور کامل پاره می کند. دیه این نوع جراحت اندازه دیه مامومه بوده و علاوه بر این مقدار، ارش نیز برای آن در نظر گرفته می شود.

بیشتر بخوانید: آیا امکان شکایت از خرید اینترنتی از اینستاگرام وجود دارد

انواع دیه و ارش جراحت های وارد شده به بدن چیست؟

قاضی برای جراحت های وارد شده به بدن نیز با توجه به نوع و میزان جراحت، دیه و ارش متفاوتی در نظر می گیرد. بطور مثال، دیه شکستگی استخوان دست، نازک نی و درشت نی استخوان پا، هر کدام ۴۸ میلیون تومان خواهد بود. در صورتی که ترقوه فرد دچار شکستگی شود، قانون برای آن، دیه ای برابر ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در نظر می گیرد. بعلاوه، دیه یک دست یا یک پا، در صورت نقص عضو، هر کدام به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان خواهد بود. زمانی که دنده های احاطه کننده ی قلب دچار شکستگی شوند، فرد خاطی موظف به پرداخت ۱۸ میلیون تومان دیه خواهد بود. اگر در اثر آسیب های وارد شده به فرد، دندان های جلویی وی ساقط شوند، دیه ۳۰ میلیون تومان و در صورتی که این مشکل برای دندان های عقبی دهان پیش آید، دیه آن ۱۵ میلیون تومان خواهد بود.

تمامی مبالغی که برای انواع دیه در اینجا ذکر شد، با توجه به نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۱ بوده و در سال های آتی تغییر خواهند کرد.

بهترین وکیل در شهریار اندیشه

مبحث دیه و پرداخت دیه همیشه مسئله پیچیده و کشمکش داری بوده که ممکن است مدت ها به طول بیانجامد، این مسئله در صورتی است که دادگاه صحت و عدم صحت موضوع را تایید یا رد کند، به همین خاطر پیشنهاد گروه وکلای نیک داد به شما عزیزان این است که توسط بهترین وکیل در شهریار اندیشه در کوتاه ترین زمان ممکن، تمامی مسائل حقوقی خود را به نتیجه برسانید. برای ارتباط با گروه وکلای نیک داد میتوانید حضورا به دفتر شهریار اندیشه مراجعه کنید، همچنین نیز میتوانید با شماره های درج شده در سایت با ما ارتباط تلفنی برقرار کنید.

مقالات مرتبط

قبلی
بعدی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دو × 2 =