تقسیم ترکه چیست؟
ترکه اموال و دارایی هایی است که از فرد متوفی به جا مانده و به بازماندگان او به ارث میرسد. این اموال و داراییها شامل اموال منقول و غیرمنقول و طلبها و بدهیها میباشند. مالکیت وراث نسبت به این اموال متزلزل است و هنگامی کامل میشود که تقسیم ترکه انجام شده و بدهیهای متوفی پرداخت شده باشد. برای اینکه وراث بتوانند به سهم خود برسند و مالک آن شوند ابتدا باید بدهیهای متوفی را مشخص کنند و پس از پرداخت آنها اقدام به تقسیم ترکه نمایند. مثلا اگر متوفی وصیت کند که بخشی از اموالش به شخص خاصی برسد یا مبلغی را قبل از فوت از کسی گرفته و تسویه نکرده باشد، قبل از تقسیم ترکه باید آن مبالغ از اموال وی پرداخت شود.
به طور کلی دارایی دو بخش دارد: بخش مثبت دارایی شامل اموال منقول و غیرمنقول و مطالبات است و بخش منفی آن بدهیها را شامل میشود. همچنین قراردادها و تعهداتی که بر عهده متوفی بوده است در گروه داراییهای منفی قرار میگیرد. بعد از فوت فرد هر دو بخش داراییهای متوفی به وراث میرسد و آنها میتوانند آن را پذیرفته یا از قبول آن سر باز زنند.
اگر اموال ترکه قابل تقسیم نباشند باید برای فروش آنها اقدام شود
نحوه دادخواست تقسیم ترکه چگونه است؟
اگر هر یک از وراث بخواهد سهم خود را از اموال وارث دریافت کند باید تقاضای تقسیم ترکه را به دادگاه ارائه دهد. اولین کاری که برای تقسیم ترکه باید انجام شود گرفتن برگه انحصار وراثت است. درخواست تقسیم ترکه را میتوان از طریق دفاتر خدمات قضایی ارسال کرد. در نامه درخواست تقسیم ترکه نام شخص متوفی و نام خواهان ذکر میشود. سپس بر اساس برگه انحصار وراثت نام ورثه و هر شخص دیگری که سهمی دارد قید میشود. به عنوان مثال، ممکن است متوفی بخشی از مال را به کسی غیر از وراث بخشیده باشد، در این حالت نام آن فرد هم باید در درخواست تقسیم ترکه قید شود.
بیشتر بخوانید: وکیل ملکی در شهریار و اندیشه
بعد از طی این مراحل دادگاه کار تقسیم ترکه را انجام میدهد. تقسیم ترکه به این صورت است که آنچه را دادگاه به عنوان وصیت و بدهیهای متوفی تشخیص دهد از اموال جدا کرده و مابقی را بین ورثه تقسیم میکند. به طور کلی در دادگاه درخواست تقسیم ترکه قبل از درخواست تحریر آن پذیرفته نمیشود. بنابراین اگر شخصی تصمیم داشته باشد با پیگیری قانونی به سهم ارث خود دست یابد ابتدا باید درخواست انحصار وراثت و سپس درخواست تحریر ترکه و بعد از آن تقسیم ترکه را تنظیم نماید. تحریر ترکه به معنای تعیین دقیق داراییهای متوفی اعم از اموال منقول و غیرمنقول و مطالبات و بدهیها میباشد.
دادگاه برای رسیدگی به دادخواست تقسیم ترکه جلسه تشکیل میدهد و آن را به تمام وراث ابلاغ میکند. در این حالت اگر بین ورثه برای تقسیم اموال توافق وجود داشته باشد، این توافق مبنای تقسیم اموال قرار میگیرد اما اگر توافق وجود نداشته باشد دادگاه این کار را انجام میدهد. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که اگر ورثه بر سر تقسیم اموال با یکدیگر اختلاف نداشته باشند ترکه را بین خود تقسیم میکنند یا به شورای حل اختلاف مراجعه میکنند. اگر یکی از ورثه محجور یا غائب باشد برای تقسیم ترکه حتما باید به دادگاه مراجعه کنند.
دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه دادگاه محل آخرین اقامت دائمی متوفی میباشد
چه کسانی میتوانند درخواست تقسیم ترکه را مطرح کنند؟
- ولی، وصی یا قیم هر وارثی که محجور باشد.
- کسی که سهم الارث بعضی ورثه به او منتقل شده باشد.
- هر یک از وراث قانونی
- وصی منصوب از جانب شخص متوفی
- امین شخص غایب یا جنین
مطالبه سهم الارث چیست؟
مطالبه سهم الارث بدین معناست که هر یک از بازماندگان متوفی درخواست دهند که از اموال به جا مانده از متوفی سهم خود را به صورت مشخص دریافت نمایند. هر یک از ورثه میتوانند به صورت جداگانه تقاضای دریافت سهم الارث را مطرح نمایند.
نحوه مطالبه سهم الارث چگونه است؟
اگر شخصی درخواست مطالبه سهم الارث را داشته باشد ابتدا باید به اداره ثبت اسناد مراجعه کند و فوت شخص را اطلاع دهد تا شناسنامه وی باطل شود. بعد از صادر شدن گواهی فوت، خواهان با در دست داشتن آن به شورای حل اختلاف مراجعه میکند تا گواهی انحصار وراثت را دریافت کند. بعد از آن آگهی حصر وراثت در روزنامه منتشر میشود. بر اساس این آگهی اگر کسی از متوفی طلبی داشته باشد میتواند برای احقاق حق خود به مراجع قضایی مراجعه کند.
تفاوت مطالبه سهم الارث و تقسیم ترکه چیست؟
ماترک اموال و داراییهایی است که از متوفی به جا مانده است و شامل داراییهای مثبت و منفی میباشد اما سهم الارث سهمی است که هر یک از ورثه از اموال متوفی به دست میآورند.
ترکه یک مال مشاع است که تمام وارثین در مالکیت آن اشتراک دارند
نمونه دادخواست مطالبه سهم الارث
در تقسیم ترکه اگر مال قابل تقسیم و افزار نباشد باید فروخته شده و بهای آن تقسیم شود
نمونه دادخواست تقسیم ماترک
ریاست محترم مجتمع قضایی ” نام شهرستان محل وقوع اموال متوفی ”
با سلام احتراماً به استحضار میرساند:
شادروان ……………… فرزند……………… مورث قانونی در تاریخ ……………… در محل اقامت دائمی خود در ……………… در گذشتهاند و اینجانب……………… به شماره شناسنامه ……………… و خوانده/خواندگان به ترتیب به شمارههای شناسنامه ……………… ورثه حین الفوت میباشیم. که گواهی انحصار وراثت صادره به شماره ……………… مورخ ……………… صادره از شعبه “شماره و نام شهرستان” مستند قانونی وراثت میباشد. نظر به اینکه ما ترک فیمابین ورثه تقسیم نگردیده است فلذا صدور حکم بر تقسیم ماترک فیمابین ورثه به استناد مواد ۳۰۰ و ۳۱۷ قانون امور حسبی مورد استدعاست. در صورتی که ماترک قابل تقسیم نباشد صدور دستور فروش و تقسیم ثمن حاصله فی مابین ورثه بر اساس حصههای قانونی مندرج در گواهینامه انحصار وراثت فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
نمونه حکم تقسیم ترکه
مستندات قانونی :
مواد ۳۰۰، ۳۱۶ و ۳۱۷ قانون امور حسبی مورخه ۱۳۱۹، رأی وحدت رویه شماره ۷۱۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور مورخه ۹۰/۲/۲۰
رأی دادگاه بدوی (نمونه آراء تقسیم ترکه) :
در خصوص تقاضای آقای …………………. با وکالت …………………. به طرفیت آقایان و خانمها ۱- …………………. ۲- …………………. ۳- …………………. ۴- …………………. ۵-…………………. ؛ مبنی بر صدور دستور فروش ملک مشاع به شماره پلاک …………………. فرعی از …………………. اصلی مفروز از پلاک …………………. بخش ۱۰ تهران به علت عدم قابلیت افراز، نظر به اینکه درخواست خواهان منطبق با موازین قانونی بوده اداره ثبت بر اساس تصمیم به شماره ۴۲۴۹۶/غ/ش مورخه …………………. ملک را غیر قابل افراز تشخیص داده است. لذا با پذیرش تقاضای خواهان به استناد ماده ۴ قانون افراز و فروش املاک مشاع، دستور به فروش ملک موصوف از طریق مزایده و تقسیم بهای آن بین شرکاء ملک به نسبت شهم هر یک صادر و اعلام میدارد.
رئیس شعبه …………………. دادگاه عمومی تهران
6 پاسخ
سلام روز بخیر.
سندی ملک به نام همسرم بوده، ایشان فوت کرده اند
چطور میتوانیم سهم خود را بفروشیم
با این توضیح که مادر خانمم سهمی دارد و موافق فروش نیست و قرار بوده تا آخر عمر در آن خانه زندگی کند
و اجازه بازدید هم نمی دهد
سلام وقت بخیر
انحصار وراثت همسرتان را بگیرید، سپس با داشتن سند ملک، دعوا مطرح نموده و اقدام به فروش نمایید.
نمی توانند اجازه بازدید به حکم دادگاه ندهند، فروش ملک هم اشکالی ندارد با وجود حق انتفاع مادر همسرتان تا پایان عمر.
حتما وکیل بگیرید.
سلام وقت بخیر
من بعد از ۲۳ سال که خواهر و برادرام همکاری نمیکنن در خصوص گرفتن ارث پدری، میخوام دادخواست ماترک بدم و سهم الارثم رو بگیرم ولی یکی از برادرانم فوت کرده تکلیف سهم الارث برادرم چی میشه؟
سلام وقت بخیر
ابتدا باید انحصار وراثت برادر فوت شده تان را بگیرید، سپس به طرفیت وراث پدر و برادر دادخواست بدهید. نام همه باید باشد. دعاوی مربوطه متعددی را باید مطرح نمایید. برای توضیحات بیشتر با شماره ۰۹۱۲۳۲۷۶۹۳۳ تماس بگیرید.
همچنین سهم الارث برادر هم هر میزان که هست به وراث ایشان می رسد، البته اگر برادر بعد از پدر فوت کرده باشند. اگر قبل از پدر فوت کرده اند وراث برادر ارثی نمی برند.
با سلام و عرض ادب و احترام…
پدربزرگم به دلیل کهولت سن و بیماری با پسر کوچکش زندگی میکرده و تا آخر عمرش حتی یه دقیقه هم اورا با ما تنها نگذاشتند و دو سه سال پایان عمرش از او وکالت نامه گرفته شده و تمام اموال چه منقول چه غیر منقول را پسر کوچکش تصرف کردند و به هیچکدام از خواهر و برادران ارثی تعلق نگرفت تا بعد از فوت پدر بزرگم این برای ما اعلام شد حال با این وجود میتوان اقدامی در مورد ارث و درخواست تقسیم ارث کرد؟؟
پدربزرگم بیمار و زمین گیر بودند.
باسلام
بهتر است تا تماس حاصل فرمایید
اما اجمالا عرض میکنم
یک: شما امکان مطالبه ثمن حاصل از فروش را از وکیل / پسر کوچک ایشان دارید
دو: ممکن است با اثبات حجر پدر، کلیه املاک و اموال را به خود برگردانید