مهریـه مالی است که مرد به هنگام ازدواج تعهد می دهد آن را به همسر خود پرداخت کند. بر اساس قوانین دین اسلام، مهریه جزء حقوقی است که زن همیشه می تواند آن را از همسر خود طلب کند. در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی آمده است: “به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.” اگر زن مهریه خود را از مرد بخواهد و مرد از پرداخت آن سرباز زند، به زن بدهکار می شود. این بدهکاری همانند دیگر بدهی های مالی امکان شکایت و پیگیری قانونی دارد و زن می تواند با پیگیری آن حکم جلب مهریه را برای همسر خود دریافت کند.
اگر زن بخواهد مهریـه خود را به اجرا بگذارد، می تواند به دفترخانه ای که ازدواج در آن ثبت شده مراجعه کرده و فرم مطالبه مهریه را پر کند. دفترخانه این درخواست را به اداره ثبت اسناد و املاک کشور ارسال می کند و توقیف اموال مرد از طریق اداره ثبت انجام می شود. بعد از توقیف اموال زن می تواند آنها را به فروش رسانده و از این طریق مهریـه خود را دریافت کند.
گروه وکلای مهریه نیک داد آماده پذیرش انواع پرونده های مهریه در شهریار و اندیشه می باشد.
حکم جلب مهریه چیست؟
همان طور که گفتیم اگر مرد مهریه خود را به زن پرداخت نکند، زن می تواند مهریه را به اجرا بگذارد. اگر دادگاه حکم به پرداخت مهریه بدهد و مرد باز هم مهریه را پرداخت نکند یا نتواند اثبات کند که توانایی پرداخت مهریه را ندارد، زن می تواند درخواست صدور حکم جلب برای مهریه را بدهد. البته آن دستور جلب که در این مرحله صادر می شود از نوع دستور جلب حقوقی بوده و جنبه مجازات ندارد بلکه به منظور وادار کردن مرد به پرداخت مهریه صادر می شود.
نمونه درخواست مهریه
قانون جدید جلب برای مهریه
بر اساس ماده ۲ نحوه اجرای محکومیت های مالی، مقدار مهریه هر چقدر که باشد تمام آن مبلغ قابل پرداخت است. اگر مرد ۱۱۰ سکه را پرداخت نکند، زن می تواند از دادگاه حکم جلب برای مهریه بگیرد. البته این به معنای آن نیست که بیش از ۱۱۰ سکه را مرد نباید پرداخت کند، بلکه به معنای آن است که سقف مقداری که در صورت عدم پرداخت دادگاه بر مبنای آن حکم جلب برای مهریه صادر می کند ۱۱۰ سکه است. اگر مرد استطاعت مالی داشته باشد باید تمام مبلغ مهریه (حتی اگر بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد) را پرداخت کند.
- اگر مرد به موقع اقدام کرده و ادعای اعسار کند (یعنی ادعا کند که توانایی پرداخت مهریه را ندارد)، می تواند مانع از صدور حکم جلب برای مهریه شود.
- اگر مرد دادخواست اعسار بدهد تا زمانی که توانایی مالی او ثابت نشود نمی توان او را به زندان انداخت.
- بر اساس قانون جدید، زن با ارائه سند مهریه به قسمت اجرائیات ثبت در اداره ثبت می تواند آن را به اجرا بگذارد و نیازی به مراجعه به دادگاه نیست.
بیشتر بخوانید: صدور حکم جلب چه شرایطی دارد؟
شرایط حکم جلب مهریه
- بر اساس بخشنامه ای که در سال ۱۳۹۹ توسط رئیس قوه قضائیه صادر شده است، زن برای مطالبه مهریه ابتدا باید به اداره ثبت و پس از آن به دادگاه خانواده مراجعه کند و پیش از دریافت گواهی از اداره ثبت دادگاه خانواده دادخواست زن را نمی پذیرد.
- دادگاه خانواده با دریافت دادخواست از سوی زن اقدام به تعیین وقت دادرسی می نماید و در یک جلسه به این تقاضا رسیدگی کرده و رای نهایی را صادر می کند. بعد از گذشتن ۲۰ روز از ابلاغ رای دادگاه این حکم قطعی بوده و قابل اجرا می باشد.
- بعد از صدور حکم قطعی، مرد ۳۰ روز فرصت دارد ادعای اعسار کند یا رضایت زن را جلب نماید. اگر مرد ادعای اعسار کرد و این ادعا مورد قبول دادگاه قرار گرفت، دیگر زن نمی تواند درخواست صدور حکم جلب برای مهریه را به دادگاه ارائه کند. دادگاه مهریه را تقسیط می کند و مرد موظف است اقساط مهریه را پرداخت کند.
- بعد از اینکه تقسیط مهریه انجام شد، باز هم اگر مرد از پرداخت اقساط اجتناب کند زن می تواند درخواست صدور حکم جلب را به دادگاه ارائه دهد.
مدت زمان لازم برای صدور حکم جلب مهریه
همان طور که گفتیم زن برای به اجرا گذاشتن مهریه باید ابتدا به دفترخانه ای که ازدواج در آن ثبت شده برود و درخواست مطالبه مهریه را پر کند. دفترخانه این درخواست را به اداره ثبت می فرستد و اداره ثبت اموال مرد را شناسایی کرده و آنها را توقیف می کند. اگر اداره ثبت نتواند ظرف مدت دو ماه از زمان ثبت درخواست مطالبه مهریـه لیست اموال قابل توقیف برای مهریه را شناسایی کرده یا بعد از گذشت شش ماه نتواند سند ازدواج را به اجرا گذاشته و مهریه را وصول نماید، یک گواهی برای دریافت مهریـه به زن می دهد. زن می تواند با در دست داشتن آن گواهی به دادگاه خانواده مراجعه کند.
در این مرحله زن باید با در دست داشتن گواهی اداره ثبت و مدارک هویتی خودش و سند ازدواج به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضائی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریـه و توقیف اموال بابت مهریـه را ثبت کند. دادگاه خانواده با دریافت دادخواست از سوی زن اقدام به تعیین وقت دادرسی می نماید و در یک یا چند جلسه به این تقاضا رسیدگی کرده و رای نهایی را صادر می کند. بعد از گذشتن ۲۰ روز از ابلاغ رای دادگاه این حکم قطعی بوده و قابل اجرا می باشد.
با توجه به توضیحات بالا، می توان گفت صدور حکم مطالبه مهریه ممکن است چند ماه طول بکشد.
حکم جلب مهریه چقدر اعتبار دارد؟
به طور کلی هر حکمی که به عنوان قرار جلب یا دستور جلب صادر می شود دارای تاریخ است. این تاریخ که در بالای برگه جلب ثبت شده است همان تاریخ انقضای حکم جلب است. اگر این تاریخ فرا رسیده باشد حکم جلب فاقد اعتبار است و زوجه یا وکیل او باید برای تمدید آن اقدام کنند. اگر در برگه جلب مهریه ساعت خاصی ذکر نشده باشد، زوجه فقط در روز می تواند برای جلب زوج اقدام کند. روز هم از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب در نظر گرفته می شود.
بیشتر مطالعه کنید: نفقه چیست؟
مدت زمان زندان برای مهریه چقدر است؟
وقتی حکم قطعی پرداخت مهریه صادر شد، مرد ۳۰ روز فرصت دارد مهریه ی زن را بپردازد یا تقاضای اعسار کند. بعد از این مدت زن می تواند از دادگاه حکم جلب برای مهریه را بگیرد. با در دست داشتن حکم جلب برای مهریه، زن می تواند مرد را زندانی کند و مرد تا زمانی که تا میزان ۱۱۰ سکه از مهریه را پرداخت کند یا دادگاه مهریه را قسط بندی کند در زندان می ماند. اگر مرد مهریه را پرداخت کند یا درخواست اعسار او مورد قبول واقع شود، از زندان آزاد می شود. همچنین اموال وی هم بر اساس قانون رفع توقیف می شود.
اهمیت حضور وکیل مهریه برای دریافت حقوق زن
عموما داشتن وکیل در پیش برد پرونده و احقاق حقوق زن اهمیت بسیاری دارد. وکیل مهریـه در حقیقت همان وکیل خانواده است. وکیل مهریه پرونده های بسیاری را با موضوع مطالبه مهریه به سرانجام رسانده و با حقوق خانواده، قوانین مدنی و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی کاملا آشناست.
آیا مردی که توان پرداخت مهریه ندارد حبس می شود؟
خیر، اگر مرد تقاضای اعسار کند و این تقاضا مورد قبول دادگاه واقع شود مهریه قسط بندی می شود و زن نمی تواند حکم جلب وی را دریافت کند.
آیا مرد بعد از صدور حکم جلب مهریه می تواند درخواست اعسار بدهد؟
بله، هر زمانی که مرد تقاضای اعسار کند و این تقاضا توسط دادگاه تایید شود، حکم جلب حکم جلب برای مهریه برای وی لغو می شود.
اعسار به چه معناست؟
اعسار به معنای قرار گرفتن در رنج و سختی می باشد و در مباحث حقوقی برای فردی به کار می رود که توانایی مالی پرداخت بدهی های خود را ندارد. این اصطلاح به افراد حقیقی اشاره دارد و در مورد شخصیت های حقوقی مانند شرکت ها کاربردی ندارد.
نمونه درخواست اعسار
اگر مرد به موجب یک حادثه فوت کرده و به او دیه تعلق بگیرد، زوجه می تواند از دیه مهریه خود را دریافت کند؟
بر اساس ماده ۸۶۸ قانون مدنی، ورثه تنها در صورتی می توانند سهم الارث خود را دریافت کنند که تمام حقوق و دیونی که بر عهده شخص متوفی بوده است از محل اموال به جا مانده از وی پرداخت شود. از آنجایی که مهریه نیز جزء بدهی هایی است که بر عهده مرد می باشد و دیه نیز جزء اموال به جا مانده از متوفی تلقی می شود، بنابراین زن می تواند مهریه خود را از دیه دریافت کند.
در هنگام به اجرا گذاشتن مهریه چه زمانی ملاک قیمت سکه قرار می گیرد؟
زمانی که قرار است حکم اجرا شود قیمت سکه به نرخ روز محاسبه شده و باید پرداخت شود.