نحوه مطالبه چک از ورثه بر اساس قانون تجارت و به صراحت از قانون امور حسبی، بدون مراجعه به دادگاه امکان پذیر می باشد. یکی از مشکلاتی که برخی از طلبکاران پس از فوت بدهکار با آن مواجه می شوند، عدم وصول چک توسط بانک می باشد. اصولا بانک ها پس از فوت صاحب حساب، چک وی را پرداخت نمی کنند.
با توجه به ارزش و اعتبار چک، استفاده از این سند تجاری در بسیاری از داد و ستدهای مختلف رایج و پرکاربرد است. لذا بسیاری از افراد در معاملات مختلف خود از این سند تجاری استفاده می کنند. بر اساس قانون چک هایی که صادر می شوند، نوعی بدهی به شمار می روند. بنابراین چه در زمان سلامت صادر کننده و چه در زمان فوت صادر کننده به عنوان دارایی های منفی در نظر گرفته می شوند. در ادامه به بررسی نحوه مطالبه چک از ورثه خواهیم پرداخت.
گروه وکلای حقوقی نیک داد آماده پذیرش انواع پرونده های حقوقی در شهریار و اندیشه می باشد.
اگر صاحب چک فوت کند تکلیف چک چه می شود؟
در بررسی نحوه مطالبه چک از ورثه می توان به ماده ۲۳۱ از قانون امور حسبی بدهی های مدت دار مراجعه کرد. بر اساس این قانون تمامی بدهی های مدت دار متوفی، حال تلقی می شوند. به طور کلی می توان این موضوع را از دو منظر مختلف تحت بررسی قرار داد.
- در صورتی که صادر کننده چک فوت کرده و اطلاعی از فوت وی به بانک ارائه نشده باشد، دارنده ی چک بدون هیچ مشکلی می تواند مبلغ مورد نظر خود را از حساب متوفی دریافت کند.
- مطالبه چک از ورثه در صورتی انجام می پذیرد که بانک قبل از اقدام شما برای وصول چک، از فوت صادر کننده مطلع شده باشد. در این صورت حساب جاری متوفی مسدود شده و امکان تبدیل چک به پول نقد با شرایط خاصی انجام می پذیرد. در این صورت موجودی حساب به حالت معلق باقی می ماند تا مراحل قانونی سپری گردد. این عملکرد بانک ها وابسته به ماده ۳۱۱ از قانون تجارت و همچنین ماده ۱۵ از مقررات و شرایط عمومی حساب های جاری بانک ها می باشد.
در مورد دوم برای بررسی نحوه مطالبه چک از ورثه، دارنده چک می تواند به دادگاه مراجعه کرده و دادخواست خود را به ثبت برساند. مهم ترین نکته در این زمینه، زمان بر بودن فرآیند وصول چک است.
در صورتی که چک های صادر شده از سوی متوفی با تاریخ قبل از فوت وی باشند قابل پرداخت خواهند بود. چک هایی که تاریخ آنها پس از فوت صادر کننده و صاحب حساب باشد، قابلیت پرداخت را در بر ندارند.
نحوه وصول چک بعد از فوت صاحب چک
نحوه مطالبه چک از ورثه با شرایط و قوانین خاصی امکان پذیر خواهد بود. یکی از کاربردی ترین و بهترین راهکارهای برای وصول وجه چک، طرح دعوی مطالبه چک و همچنین درخواست صدور قرار تامین (برای توقیف وجه چک مورد نظر) می باشد. به این ترتیب دارنده چک می تواند درکوتاه ترین زمان ممکن اقدام به وصول وجه چک خود نماید.
برای این امر دارنده چک باید دادخواست مطالبه را (به طرفیت ورثه) به دادگاه حقوقی مورد نظر ارائه نماید. در برخی از موارد شاهد عدم وجود گواهی انحصار وراثت هستیم. برای دستیابی به این گواهی نیز می توان اقدام به ثبت درخواست استعلام از طریق شورای حل اختلاف و یا دادگاه مورد نظر (آخرین محل اقامت متوفی) نمود. این درخواست از سوی اداره ثبت احوال انجام می پذیرد.
بیشتر بدانید: مطالبه از دادگاه چگونه انجام می شود؟
نحوه وصول چک بعد از فوت دارنده چک (ذی نفع)
یکی از موارد ایجاد شده در نحوه مطالبه چک از ورثه، بررسی قوانین مربوط به فوت دارنده ی چک است. در صورتی که دارنده ی چک (ذینفع) فوت کند، ورثه ی وی می توانند برای دریافت وجه چک اقدام نمایند. نکته اینجاست که برای دریافت وجه چک باید حتما انحصار وراثت انجام پذیرد. بنابراین وراث موظف هستند که:
- اقدام به تحریر تمامی اموال و ترکه ی متوفی نمایند.
- ترکه تحریر شده را مهر و موم کنند.
- تصفیه ترکه را به طور کامل انجام دهند.
- درخواست گواهی انحصار وراثت را به ثبت برسانند.
- به تمامی دیون و بدهی های متوفی توجه کرده و طلب طلبکاران را پرداخت نمایند.
پس از انجام مراحل زیر، وراث می توانند اقدام به وصول چک بعد از فوت دارنده چک، نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر و شناخت مواد قانونی و تبصره های مربوط به آن در این زمینه می توانید از دانش کارشناسان ذی صلاح و کاربلد استفاده کنید.
اخذ وکیل برای طرح دعوی مطالبه چک
در بسیاری از موارد افراد به دلیل عدم آگاهی از نحوه مطالبه چک از ورثه با مشکلات متعددی مواجه می شوند. مشکلاتی از قبیل:
- انتقال اموال متوفی به افراد دیگر
- عدم موفقیت در وصول چک
- عدم پرداخت بدهی توسط بدهکار به سبب فوت طلبکار
- و مواردی از این قبیل.
دادخواست مطالبه وجه چک
یکی از مراحل بسیار مهم برای نحوه مطالبه چک از ورثه، ثبت دادخواست مطالبه وجه چک است. این دادخواست باید به دادگاه حقوقی و به طرفیت ورثه متوفی ارائه گردد. این دادخواست در بر دارنده ی نکات بسیار حساس و مهمی است که باید به طور کامل به آنها توجه نمود. بنابراین بسیاری از افراد برای تنظیم آن از دانش کارشناسان زبده استفاده می کنند. مهم ترین نکته در تنظیم این دادخواست، در دست داشتن برخی از مدارک و اسناد معتبر است.
در صورتی که صاحب چک فوت کند، چک جنبه ی کیفری خود را از دست داده و در دادگاه حقوقی به آن رسیدگی می شود. تنها در صورتی می توان از دادگاه کیفری برای رسیدگی به دعوی مطالبه وجه چک استفاده کرد که وراث قبل از وصول چک اقدام به تقسیم اموال نمایند. در دست داشتن برخی از مدارک اعم از گواهی عدم پرداخت، در کنار این دادخواست امری مهم و ضروری تلقی می گردد.
شکایت علیه وراث در مطالبه وجه چک
پس از فوت دهنده چک، وراث مسئول پرداخت وجه چک هستند. به این ترتیب دادخواستی که از سوی دارنده چک به دادگاه ارائه می شود به طرفیت وراث می باشد. لازم به ذکر است که وراث هیچ مسئولیتی برای پرداخت وجه چک از اموال خود را ندارند. وجه چک از اموال، دارایی ها و ماترک متوفی پرداخت خواهد شد. بنابراین هر یک از وراث بنا بر نسبت سهم خود از اموال متوفی مسئول پرداخت وجه چک خواهند بود.
بیشتر مطالعه کنید: استرداد سفته از کارفرما چگونه صورت می پذیرد؟
تکلیف چک مدت دار با فوت صادر کننده
برای بررسی نحوه مطالبه چک از ورثه می توان به ماده ۳۱۱ از قانون تجارت و همچنین ۲۳۱ از قانون امور حسبی مراجعه کرد. بر این اساس تمامی چک هایی که به صورت مدت دار از سوی متوفی صادر شده اند، به صورت حال و به روز شده مورد بررسی قرار می گیرند. به این ترتیب بانک موظف است قبل از تاریخ سررسید چک اقدام به پرداخت آن به دارنده ی چک نماید.
نمونه دادخواست
در دادخواست مطالبه وجه چک از ورثه می توان شاهد ذکر موارد زیر بود:
- ذکر و تعیین خواسته مورد نظر
- ذکر مبلغ چک صادر شده از سوی متوفی (با ذکر شماره، بانک مورد نظر، تاریخ و …)
- متن دادخواست
توجه داشته باشید که تمامی موارد ذکر شده باید با تکیه به دانش تخصصی و حرفه ای درج شوند. برای برخورداری از ترتیب اثر بیشتر، در نظر گرفتن نوع تحریر دادخواست، امری مهم و ضروری تلقی می گردد.
2 پاسخ
سلام
آیا باید حتما انحصار وراثت را بگیریم؟ تا چک که کسی داده و فوت کرده را بتوانیم بگیریم از ورثه او؟
درود
بله
برای مطالبه مبلغ چک از ورثه صادرکننده، می بایست ابتدا تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت متوفی (صادرکننده چک) را مطرح نمایید.
سپس امکان مطالبه وجه چک را از ورثه ایشان خواهید داشت.
برای تنظیم دادخواست فوق از دانش وکلا حتما بهره بگیرید.