نفقه چیست؟

نفقه همراه هزینه های تامین زندگی است که در بر دارنده ی مواردی مانند:

• پوشاک
• خوراک
• هزینه های درمانی و بهداشتی
• مسکن

و غیره است که تامین آنها از جانب شوهر لازم و ضروری می باشد. این هزینه از جمله هزینه های ضروری تلقی می گردد که از جانب زوج برای رفع نیازمندی های ضروری زوجه به وی داده می شود. برای پی بردن به تعریف دقیق تر و جامع تری از این موضوع، می توانید به ماده‌ی ۱۱۰۷ از قانون مدنی مراجعه نمایید. بر اساس این ماده از قانون مدنی زوج وظیفه دارد که تمامی هزینه های متناسب با وضعیت زن و متعارف وی را تامین نماید. بر اساس این ماده ی قانونی اگر زوجه از بیماری خاصی نیز برخوردار باشد، زوج علاوه بر پرداخت هزینه های درمانی باید هزینه خدمتکار را نیز پرداخت نماید.

میزان و مبلغ نفقه زن چقدر است؟

بهتر است بدانید که در هیچ قانونی شاهد تعیین میزان و مبلغ مشخصی برای این امر نخواهیم بود. همچنین در قانون های تنظیم شده، نمی توان شاهد یک ملاک ثابت برای تعیین میزان آن بود. بنابراین معیار تشخیص و تعیین میزان آن توسط قانون گذاران، نیازهای زن، عرف منطقه، امثال زن و … در نظر گرفته می شود.

کارشناسانی که در زمینه ی تعیین میزان نفقه زن فعال هستند، هر ساله بر اساس نرخ شاخص تورم در بانک مرکزی و همچنین وضعیت خاص زن اقدام به تعیین میزان آن و در نتیجه صدور رای، خواهند نمود. بنابراین از عوامل موثر بر روی تعیین میزان نفقه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شرایط خاص زن
• عرف و شان زن
• شرایط مکانی و زمانی

گروه وکلای خانواده نیک داد آماده پذیرش انواع پرونده های نفقه و مهریه در شهریار و اندیشه می باشد.

نحوه محاسبه نفقه زن چگونه انجام می شود؟

یکی از سوالات بسیار مهم بسیاری از بانوان پس از ورود به دادگاه و یا شورای حل اختلاف برای مطالبه ی نفقه این است که مبلغ نفقه چقدر است و چطور محاسبه می شود و سوالاتی از این قبیل. در برخی از موارد زن و مرد بر سر مبلغ مشخصی به توافق می رسند که در این موارد دادگاه برای تعیین مبلغ وارد عمل نخواهد شد و به میزان تعیین شده توسط زوجین اکتفا می کند.

در صورتی که زوجین در این زمینه به توافق نرسند، بنا به درخواست مرد یا زن، پرونده ای در مراجع ذیصلاح تشکیل خواهد شد. برای تعیین میزان نفقه از دانش کارشناسان کار بلد در این زمینه استفاده می شود. در تعیین میزان آن توسط کارشناسان عوامل بسیار زیادی مد نظر قرار گرفته می شوند. از جمله این عوامل عبارتند از:

• موقعیت اجتماعی
• سن
• میزان تحصیلات
• شاغل بودن و یا نبودن زوجه
• مریض بودن و یا سلامت زن

تفاوت نفقه زن با نفقه فرزند در چیست؟

در کنار اهمیت بسیار بالای پرداخت نفقه به زن، می توان به اهمیت و ضرورت پرداخت نفقه به فرزند نیز اشاره کرد. برای پی بردن به دانش کافی در این زمینه، می توانید به ماده ۱۱۹۹ از قانون مدنی مراجعه نمایید. این امر به اندازه ای از اهمیت و ضرورت برخوردار است که حتی با فوت پدر نیز، پرداخت آن بر عهده ی اجداد پدری خواهد بود. در صورتی که اجداد پدری نیز در قید حیات نباشند، وظیفه ی پرداخت بر عهده ی مادر می باشد. بعد از مادر نیز این وظیفه به عهده ی مادربزرگ ها واگذار خواهد شد.

در صورتی که در پرداخت نفقه زن تعلل صورت پذیرد و زوج به مدت طولانی از پرداخت نفقه سرباز زند، زن می تواند تمامی مبالغ معوقه را از وی دریافت کند. در صورتی که برای فرزندان این امکان وجود نخواهد داشت.

نحوه دریافت نفقه زن چگونه است؟

پرداخت نفقه در کشور ما به اندازه ای از اهمیت و ضرورت برخوردار است که راهکارهای مختلفی برای آن ارائه شده اند. این امر بیانگر اهمیت دادن قانون گذار به پرداخت نفقه، است. برای دریافت می توان از دو راهکار ساده استفاده کرد.

1. زن به دادگاه خانواده و یا شورای حل اختلاف مراجعه نموده و دادخواست مطالبه ی نفقه را ثبت کند. در این صورت مرد بر اساس حکم صادر شده از دادگاه، موظف به پرداخت نفقه بر اساس میزان تعیین شده از سوی مراجع ذیصلاح خواهد بود.
2. زوجه می تواند اقدام به ثبت شکایت کیفری نموده و علاوه بر دریافت حکم پرداخت، حکم جلب (زندان) را نیز دریافت نماید. چرا که عدم پرداخت نفقه از دید قانون مجازات جرم شناخته می شود.

موضوع مهم در امر نحوه دریافت نفقه این است که در هر صورت مرد موظف به پرداخت آن بوده است. البته در برخی از موارد خاص و با تشخیص دانش کارشناسان مربوطه، مرد توانایی پرداخت نفقه را نداشته و از این امر ساقط خواهد شد. برای اینکه بتوانید در این زمینه از دانش بیشتری برخوردار گردید، می توانید از مشاوره های تخصصی نیز استفاده کنید.

نفقه در زمان عقد

بر اساس ماده ۱۱۰۶ از قانون مدنی، زمانی که زن به عقد دائم شوهر در می آید، نفقه ی او بر عهده شوهر است. بر همین اساس در ماده ۱۱۰۷ از قانون مدنی نیز شاهد هستیم که تمامی نیازهای متناسب و متعارف با وضعیت زن، بر عهده زوج خواهد بود. مهم ترین فاکتور برای تخصیص نفقه به زوجه این است که زن و مرد با یکدیگر عقد کرده باشند و عقد آنها نیز دائمی باشد. بنابراین در صورتی که زوج و زوجه در دوران نامزدی بوده و با یکدیگر عقد نکرده باشند، نفقه به زن تعلق نمی گیرد. همچنین در صورتی که نوع عقد از انواع عقد موقت و یا صیغه ازدواج باشد، زن نمی تواند نفقه ای از زوج دریافت نماید. البته در برخی از موارد شاهد هستیم که زن و مرد با یکدیگر شرط گذاشته و بر اساس آن، مرد باید اقدام به پرداخت نفقه نماید.

در ماده ۱۱۰۲ از قانون مدنی نیز شاهد هستیم که در صورت جاری شدن نکاح و امضا کردن سند ازدواج توسط زوج و زوجه، آنها در قبال همدیگر حقوق و تکالیفی را بر عهده خواهند گرفت. یکی از مهم ترین تکالیف زوج در این امر، پرداخت نفقه زن است. بنابراین به دختری که به عقد و نکاح مردی در می آید، این حق تعلق خواهد گرفت. همچنین زن نیز پس از امضای سند ازدواج، موظف به تمکین مرد بوده و تا زمانی که مهریه را به طور کامل دریافت نکرده می تواند آن را دریافت کند (مراجعه به ماده‌ی ۱۰۸۵ از قانون مدنی).

نفقه بعد از طلاق

پس از طلاق، مرد دیگر هیچ وظیفه ای در قبال زن نخواهد داشت مگر در موارد خاص. در برخی از موارد، زوج حتی پس از جاری شدن طلاق نیز موظف به پرداخت نفقه می باشد. از جمله این موارد عبارتند از:

• در صورتی که زوجه در دوران طلاق باردار باشد، تا زمان وضع حمل نفقه به وی تعلق خواهد گرفت.
• در صورتی که طلاق رجعی بوده (موضوع طلاق از طرف زوج مطرح گردد) و زن در دوران عده باشد، نفقه به زن تعلق خواهد گرفت.

بیشتر مطالعه کنید: چه زمانی فریب در ازدواج جرم محسوب می شود؟

مدارک لازم برای طرح دعوی نفقه زن چیست؟

از مهمترین مدارک برای طرح این دعوی، عبارتند از:

• شناسنامه
• کارت ملی
• سند ازدواج
• حضور دو شاهد (در طرح دعوی کیفری)
• دلایل و مستندات دقیق دال بر عدم پرداخت نفقه

هزینه دادرسی دعوی نفقه چقدر است؟

با توجه به پیچیدگی برخی از مسائل در رابطه با نفقه زن، نمی توان هزینه‌ی مشخصی را برای این دادرسی تعیین کرد. به طور کلی بسیاری از دعاوی مالی بر اساس در نظر گرفتن هزینه ی دادرسی مشخصی انجام می پذیرند. در صورتی که بهای آن به بیش از مقدار مشخصی (۲۰ میلیون) برسد، هزینه ی دادرسی برای آن نیز با ۳.۵ درصد از کل مبلغ، انجام می پذیرد. در برخی از مواقع نیز شاهد هزینه دادرسی بسیار کم و ناچیز خواهید بود. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر بهتر است از مشاوره ها و راهنمایی های افراد متخصص و کار بلد استفاده کنید.

هزینه کارشناسی در دعوی نفقه چقدر است؟

در این امر شاهد پرداخت برخی از هزینه های مختلف خواهیم بود که یکی از آنها هزینه کارشناسی است. این هزینه بر اساس فاکتورهای خاصی تنظیم شده و در سال های مختلف دست خوش تغییرات قابل توجهی شده است. پرداخت این هزینه برای ادامه ی فرآیند دادرسی، بسیار ضروری خواهد بود. در سال های مختلف شاهد تعیین هزینه های مختلفی برای کارشناسی نفقه بوده ایم. برای نمونه در سال ۱۴۰۱ میزان هزینه کارشناسی حداکثر ۳ میلیون و حداقل ۲۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده بود. مهمترین فاکتور، پرداخت این هزینه به مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ و ارائه ی فیش واریزی به دفاتر تعیین شده ی شعبه دادگاه می باشد.