چه زمانی فریب در ازدواج جرم محسوب می شود؟

آنچه در این مقاله می خوانید

یکی از موارد بسیار مهم در عقد نکاح موضوع تدلیس یا فریب در ازدواج است. گاهی اوقات زوجین قبل از وقوع نکاح یکدیگر را فریب می دهند. در تعبیری عامیانه می توان گفت هر یک از طرفین می توانند با ایجاد حالتی فریبکارانه طرف مقابل را به ازدواج با خود قانع کنند. در صورتی که بعد از وقوع عقد نکاح هر یک از طرفین به محکمه مراجعه کرده و دادخواست فریب یا تدلیس طرح کنند، محکمه موظف به رسیدگی به این موضوع خواهد بود.

در ادامه محتوا در صدد هستیم تا نحوه ایجاد حق فسخ برای زوجین در عقد نکاح را شرح دهیم. افزون بر این موضوع اصلی ما تحلیل جرم بودن فریب در ازدواج است که در این موضوع نیز به طور کامل آموزش های لازم را ارائه خواهیم داد. برای کسب اطلاعات دقیق در رابطه با موضوع فریب در ازدواج حتما محتوا را به طور کامل مطالعه فرمایید.

 شرط فسخ در عقد نکاح (شرط فسخ عقد نکاح هنگام فریب و تدلیس)

عقد نکاح یکی از مهم ترین عقودی است که در قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی قوانین متعددی در رابطه با آن به تصویب رسیده است. به صورت کلی عقود از حیث لزوم اجرا به دو دسته عقود لازم و عقود جایز تقسیم می شوند. عقود جایز آن دسته از عقودی هستند که بر استناد ماده ۱۰ قانون مدنی به تصویب رسیده اند و اصل آزادی اراده در آن ها رجحان و برتری دارد. با این حال در قانون مدنی عقود جایز حصری هستند. به صورت کلی اصل اصاله الزوم برتری دارد. این در حالی است که عقود لازم آن دسته از عقود لازم الاجرایی هستند که توسط قانون مدنی مشخص شده اند.

بیشتر بخوانید: وکیل خانواده در شهریار و اندیشه

عقد نکاح از جمله مهمترین عقود لازم الاجرایی است که در قانون مدنی به تفصیل در رابطه با آن بحث شده است. مشخصه اصلی عقود لازم این است که نمیتوان آنها را طبق اراده شخصی فرد و با استناد به ماده ۱۰ قانون مدنی فسخ کرد. برای فسخ عقود لازم همچون نکاح در قانون مدنی ۲ حالت کلی در نظر گرفته شده است. طبق قانون گاهی اوقات شرایط پیش بینی شده در قانون در عالم واقعیت رخ می دهند. در این حالت ممکن است برای هر یک از طرفین خیار فسخ ایجاد شود. خیار فسخ همان حق فسخی است که برای یکی از طرفین عقد بر اساس قانون ایجاد می شود. در خیار فسخ عقد کان لم یکن تلقی می گردد و آثار آن از روز ایجاد تا زمان فسخ کان لم یکن محسوب می شوند.

طبق توضیحات فوق توانستیم آگاهی نسبی در زمینه خیار شرط عقد نکاح کسب کنیم. طبق قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران فریب در ازدواج به عنوان یکی از شرایطی است که در قانون برای آن خیار فسخ در نظر گرفته شده است. طبق قانون در صورتی که هر یک از طرفین یعنی زوج یا زوجه در امر نکاح دیگری را فریب دهد و این موضوع در نزد محکمه به اثبات برسد عقد کان لم یکن تلقی خواهد شد. البته بار اثبات به عهده مدعی خواهد بود.

توضیح فریب در ازدواج با ذکر مثال:

فریب در ازدواج چیست

فریب در ازدواج یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز است که اثبات آن در محکمه، تا حد زیادی به مهارت و تخصص وکلای طرفین بستگی دارد. به صورت کلی می توانیم فریب را با یک مثال کلی و عمومی توضیح دهیم. تصور کنید زوجه در زمان قبل از ازدواج خود را به عنوان شخصی معرفی کند که در واقع آن شخص نیست. البته نکته حائز اهمیت این است که دلیل فریب طبق قواعد عرفی باید نقش موثری در ازدواج داشته باشد. یعنی دلیل فریب باید عامل مهمی در ازدواج باشد و جلب کننده نظر زوجه برای ازدواج باشد.

نظر قاضی و عرف در این مواقع عامل اصلی و تعیین کننده فریب است. در ادامه مثال بالا می توانیم بگوییم مردی ۵۰ ساله در برابر یک زن۳۰ ساله خود را صاحب شرکت حمل و نقل خودرو در استان تهران معرفی کرده است. این در حالی است که وی یک راننده و کارگر ساده در آن شرکت محسوب می شود. در ادامه مرد و زن مذکور در مثال فوق در طی یک عقد نکاح ساده با یک دیگر ازدواج می کنند.

بعد از ازدواج زوجه مطلع می شود که همسرش آن شخصی که تصور بر آن داشت نبوده است. در این حالت زوجه می تواند به دادگاه صالح برای رسیدگی به پرونده خود مراجعه کند. زوجه در صورتی که بتواند ادعای خود را ثابت کند، حق فسخ نکاح به دلیل فریب در ازدواج خواهد داشت. در این حالت عقد کان لم یکن تلقی خواهد شد. توجه کنید که مثال مذکور حصری نیست و می تواند مثال های زیادی داشته باشد.

فریب در ازدواج طبق ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی

ماده ۱۱۲۸ اولین ماده در قانون مدنی است که در رابطه با تدلیس تصویب شده است. طبق مفهومی که از نص صریح قانون استنباط می شود، در صورتی که بعد از عقد نکاح مشخص شود هر یک از طرفین صفتی را که در عالم واقع در خود نیست به خود نسبت داده اند، شرط فسخ برای طرف مقابل ایجاد می شود. این صفت می تواند در عقدنامه ذکر شود و یا نشود. به صورت کلی در مواد ۱۱۲۱ و ۱۱۲۲ و ۱۱۲۳ از قانون مدنی در رابطه با تعدادی از شرایط ایجاد حق فسخ برای زوجین بحث شده است. توجه کنید که عقد نکاح قائم به شخص است. فریب در شخصیت می تواند آثار بسیار مهم تری در نکاح به دنبال داشته باشد. موارد فقط محدود به نص قانون نخواهند بود.

می توان موارد بسیاری همچون نداشتن تحصیلات عالیه، شغل خاص، نداشتن سلامت جسمی و روحی، بیماری های خاص و هر صفت مهم دیگر را در نظر گرفت. فقدان هر صفتی که از لحاظ عرفی و اجتماعی دلیل ازدواج برای زوج یا زوجه است، می تواند تدلیس یا فریب در ازدواج محسوب شود. تدلیس یا فریب در ازدواج می تواند دارای دو بعد حقوقی و کیفری باشد. بعد مدنی آن بعدی است که عقد نکاح را کان لم یکن تلقی می کند. در این بعد آثار عقد به صورت کامل از بین می رود. اما اگر عمل فریب طبق قانون مجازات اسلامی جرم تلقی شود عواقب دیگری نیز خواهد داشت که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

فریبکاری در ازدواج از بعد مدنی

تدلیس یا فریب در ازدواج می تواند علاوه بر بعد حقوقی و مدنی بعد کیفری نیز داشته باشد. آیا فریب در ازدواج جرم دارد؟ اگر بخواهیم از بعد مدنی به موضوع تدلیس نگاه کنیم باید بگوییم که صرفا حق فسخ برای یکی از طرفین ایجاد می شود. اما گاهی اوقات شخص فریبکار در حین فریب طرف مقابل خود مرتکب یک جرم کیفری شده است. جرایمی که در قانون مجازات اسلامی مطرح شده اند حصری هستند و تمثیلی نیستند. بنابراین طرف فریبکار باید صرفا  مرتکب یکی از جرایم قانون مجازات اسلامی بشود. به طور مثال در قانون مجازات اسلامی کلاهبرداری به عنوان یک جرم در نظر گرفته شده است. در صورتی که شخص فریبکار با ارتکاب به جرم کلاهبرداری طرف مقابل را به ازدواج با خود قانع کند، مجرم محسوب می شود.

در پاسخ به سوال آیا فریب در ازدواج جرم دارد؟ باید گفت که، فریب در ازدواج می تواند جرم نیز محسوب بشود. در صورتی که شخص فریبکار مرتکب یکی از موارد حصری قانون مجازات اسلامی بشود باید مجازات شود. یعنی علاوه بر بعد مدنی قضایا باید بعد کیفری جرم نیز مورد بررسی قرار بگیرد. طرف دیگر یعنی مدعی پرونده که حق ضایع شده به نفع وی است موظف است ادعای خود را در زمینه جرم بودن اقدام طرف مقابل در نزد محکمه ثابت کند. بسته به جرمی که به وقوع پیوسته است دادگاه صالحه مجازات های متعددی را می تواند در نظر بگیرد. حبس تعزیری و جزای نقدی و … می توانند از جمله مجازات هایی باشند که برای شخص فریبکار در نظر گرفته می شوند.

نکات مهم در موضوع فریبکاری در نکاح

یک نکته مهم در موضوع تعهد یا وعده ازدواج مهریه ای است که به زوجه تعلق می گیرد. طبق قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده تعلق مهریه به زوجه در ۲ حالت قابل تصور است. در صورتی که قبل از اثبات تدلیس و تعلق شرط فسخ در میان زوج و زوجه نزدیکی رخ داده باشد، مهریه به زوجه به صورت کامل تعلق می گیرد. در صورتی که قبل از فسخ نکاح نزدیکی رخ نداده باشد، مهریه به زن تعلق نمی گیرد. با این حال اگر دلیل فسخ نکاح عنن زوج باشد، نصف مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت.

 مراجع صالح در رسیدگی به جرم فریب در ازدواج

در این قسمت در صدد هستیم که به سوال برای شکایت در خصوص فریب در ازدواج باید به کجا مراجعه کرد؟ پاسخ دهیم. صورت کلی رسیدگی به موارد مربوط به فسخ نکاح و طلاق و پرونده هایی از این قبیل در صلاحیت دادگاه خانواده و شورای حل اختلاف است. شورای حل اختلاف و دادگاه خانواده به صورت ذاتی باید به این پرونده ها رسیدگی کنند. در صورتی که شخص فریبکار به یکی از جرایم حصری مذکور در قانون مجازات اسلامی مرتکب شود، رسیدگی به پرونده از صلاحیت دادگاه های فوق خارج می شود. قاضی موظف است پرونده را به شعبه دادگاه کیفری صالح ارجاع دهد. از این پس رسیدگی به پرونده به دلیل وقوع جرم فریب در ازدواج در حوزه دادگاه کیفری صالحه صورت می گیرد.

مقالات مرتبط

قبلی
بعدی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یک × چهار =